08-10-1912: H Απελευθέρωση της Λήμνου – H Πρώτη Ελληνική νίκη στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο

Στις 5 Οκτωβρίου του 1912 κηρύχθηκε επίσημα ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος, με την Ελλάδα, τη Σερβία, τη Βουλγαρία και το Μαυροβούνιο να συμμαχούν εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αφορμή για τον πόλεμο στάθηκε η άρνηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας να ικανοποιήσει τα αιτήματα των Βαλκανικών κρατών για ισότιμη μεταχείριση των χριστιανών και των μουσουλμάνων υπηκόων της.

Την Παρασκευή 5 Οκτωβρίου 1912, στις 10 το πρωί, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος και ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ επιβιβάστηκαν στο θωρακισμένο καταδρομικό «Αβέρωφ», όπου πραγματοποιήθηκε θεία λειτουργία και αγιασμός για το κατευόδιο του στόλου. Ο ελληνικός στόλος αναχώρησε από το Φάληρο στις 13:30 με προορισμό τον Μούδρο της Λήμνου. Το λιμάνι του Μούδρου επιλέχθηκε λόγω της στρατηγικής του θέσης κοντά στα Δαρδανέλια, η οποία επέτρεπε τον έλεγχο των Στενών.

Το επόμενο πρωί, στις 6 Οκτωβρίου 1912, ο ελληνικός στόλος βρισκόταν έξω από τον Άγιο Ευστράτιο. Το αντιτορπιλικό «Βέλος», που προπορευόταν του «Αβέρωφ», συνέλαβε έναν Τούρκο χωροφύλακα, τον οποίο θεωρούσαν τον πρώτο αιχμάλωτο των Βαλκανικών πολέμων. Στις 14:00 το μεσημέρι, το «Αβέρωφ» κατέπλευσε στο Κάστρο της Λήμνου, όπου ο Υποναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης ζήτησε από τον Τούρκο διοικητή του νησιού να παραδώσει τη Λήμνο. Παρά την αρχική άρνηση του διοικητή, οι Λήμνιοι πανηγύριζαν την άφιξη του ελληνικού στόλου, σπεύδοντας να τον υποδεχτούν.

Στις 8 Οκτωβρίου 1912, άγημα 500 Ελλήνων στρατιωτών, υπό τη διοίκηση του Ταγματάρχη Ιουλιανού Κονταράτου, αποβιβάστηκε στη Λήμνο και μετά από μικρή αψιμαχία κατέλαβε το κάστρο της Μύρινας. Στις 9 Οκτωβρίου, με πανηγυρικούς κανονιοβολισμούς, η ελληνική σημαία υψώθηκε στο φρούριο της Μύρινας και οι ελληνικές δυνάμεις ολοκλήρωσαν την κατάληψη του νησιού. Η Λήμνος μετατράπηκε σε πολεμική βάση και χρησιμοποιήθηκε ως ορμητήριο για τις ελληνικές ναυτικές δυνάμεις.

Η κατάληψη της Λήμνου είχε στρατηγική σημασία για την Ελλάδα, καθώς ο έλεγχος του νησιού επέτρεπε τον έλεγχο της εισόδου και εξόδου των Δαρδανελλίων. Η ελληνική κυριαρχία στη Λήμνο αποτέλεσε κλειδί για την επιτυχή έκβαση του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου. Στις 5 Ιανουαρίου 1913, διεξήχθη η αποφασιστική ναυμαχία μεταξύ του ελληνικού και του τουρκικού στόλου, η οποία κατέληξε σε νίκη για την Ελλάδα, κατοχυρώνοντας την κυριαρχία της στο Αιγαίο.

Βιβλιογραφία

1. Σακκάς, Ι. (2008). Η Ναυτική Ιστορία της Ελλάδος: Από την Επανάσταση έως τους Βαλκανικούς Πολέμους. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαδόπουλος.
2. Βενιζέλος, Ελ. (1912). Ομιλίες και λόγοι για τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο.
3. Καλίνσκης, Ν. (1990). Η Στρατηγική του Ελληνικού Στόλου στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο. Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Βαλκανικών Σπουδών.
4. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (2022). Ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος: Στρατιωτικές Επιχειρήσεις και Ηρωισμοί. Αθήνα: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.