By 
τις 18 Ιουνίου 2025 συμπληρώνονται 106 χρόνια από τη σφαγή των Προσκόπων του Αϊδινίου, ενός αποτρόπαιου εγκλήματος που διαπράχθηκε από τον τουρκικό τακτικό στρατό και άτακτες συμμορίες Τσετών, εις βάρος 31 εφήβων και νέων Ελλήνων προσκόπων.
Το Αϊδίνι (σήμερα Aydın) ήταν την εποχή εκείνη μια ακμάζουσα πόλη της Μικράς Ασίας, με περίπου 35.000 κατοίκους, εκ των οποίων οι 8.000 ήταν Έλληνες. Ο ελληνικός στρατός είχε εισέλθει στην πόλη στις 14 Μαΐου 1919, στο πλαίσιο της Μικρασιατικής Εκστρατείας.
Η επίθεση και η εγκατάλειψη
Στις 15 Ιουνίου 1919, τουρκικές δυνάμεις και άτακτοι (τσέτες) εξαπέλυσαν επίθεση κατά του ελληνικού στρατεύματος. Ο συνταγματάρχης Σχοινάς, που διοικούσε την ελληνική φρουρά, διέταξε υποχώρηση, εγκαταλείποντας αμάχους και πρόσκοπους πίσω.
Οι Έλληνες πρόσκοποι, μέλη δύο ομάδων που είχαν συσταθεί στην πόλη, αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν. Οι μεγαλύτεροι έλαβαν όπλα και συνέβαλαν στην άμυνα, ενώ οι νεότεροι μετέφεραν πολεμοφόδια, φρόντιζαν τραυματίες και μετέδιδαν μηνύματα.
Πολλοί σκοτώθηκαν πολεμώντας· όμως οι 31 πρόσκοποι που αιχμαλωτίστηκαν, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν με φρικτό τρόπο, γράφοντας μια τραγική σελίδα στην ιστορία του Ελληνισμού.
Η σφαγή στον Εύδονα ποταμό
Μετά από βραδινή κράτηση στο Διοικητήριο, οι πρόσκοποι οδηγήθηκαν στις όχθες του ποταμού Εύδονα, όπου βασανίστηκαν και σφαγιάστηκαν. Οι περιγραφές των μαρτυριών προκαλούν φρίκη:
-
Στον αρχηγό Νίκο Αυγερίδη έβγαλαν τα μάτια και τον κατακρεούργησαν.
-
Τον Φιλοκτήτη Αργυράκη τον έγδαραν ζωντανό.
-
Τον Μίνω Βεϊνόγλου, μόλις 19 ετών, τον αποκεφάλισαν με σκουριασμένο μαχαίρι.
-
Πολλούς τους λογχοφόρησαν, τους ευνούχισαν και τους παλούκωσαν. Κάποια σώματα ρίχτηκαν στο ποτάμι.
Δύο μέρες αργότερα, ο ελληνικός στρατός ανακατέλαβε την πόλη και εντόπισε τα μαρτυρικά κορμιά των προσκόπων. Όσοι επέζησαν, μίλησαν για τα γεγονότα που ακολούθησαν, δημιουργώντας ιστορική μνήμη που δεν ξεχάστηκε.
Ποιοι ευθύνονται – Ο ρόλος του Αντνάν Μεντερές
Την εντολή της σφαγής φέρεται να έδωσε ο Αντνάν Μεντερές, τότε επικεφαλής των Τούρκων προσκόπων στην περιοχή. Ο Μεντερές έγινε αργότερα πρωθυπουργός της Τουρκίας και ενορχηστρωτής του πογκρόμ των Σεπτεμβριανών του 1955 στην Κωνσταντινούπολη. Το 1961, εκτελέστηκε από τους ίδιους τους στρατιωτικούς που ανέτρεψαν την κυβέρνησή του.
Ο συνταγματάρχης Σχοινάς, υπεύθυνος για την εγκατάλειψη του Αϊδινίου, καθαιρέθηκε και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη από στρατοδικείο, ενώ η εφημερίδα “Πατρίς” του Δημήτρη Λαμπράκη του απέδωσε ευθύνες, καθώς και στον Μητροπολίτη Ηλιουπόλεως Σμάραγδο, που απουσίαζε τις κρίσιμες ώρες.
Η σφαγή των προσκόπων του Αϊδινίου αποτελεί ένα από τα πλέον τραγικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής. Οι νεαροί αυτοί Έλληνες συνδύασαν τον ηρωισμό, την ανιδιοτελή προσφορά και την ανθρωπιστική δράση, θυσιαζόμενοι για τον συνάνθρωπο — Έλληνα ή Τούρκο.
Πολλοί ιστορικοί αναγνωρίζουν τη σημασία της θυσίας τους ως συμβόλου μνήμης, τιμής και εθνικής αξιοπρέπειας.
Πηγές – Τεκμηρίωση
-
Greek Genocide Resource Center – The Aydin Massacre
-
Wikipedia – Battle of Aydın
-
«ΤΑ ΝΕΑ» & «Το Βήμα» – αρχείο Δημ. Λαμπράκη
-
Journals OpenEdition – Μικρασιατικά Χρονικά
-
Ιστορικά αρχεία Ελληνικής Προσκοπικής Κίνησης
-
Φωτογραφίες: greek-genocide.net, X.com/Greek_Genocide
-
Έθνο: ethnos.gr
Η 18η Ιουνίου δεν είναι απλώς ημέρα μνήμης. Είναι ένα ιστορικό κάλεσμα να τιμήσουμε τη θυσία, να διδαχθούμε από την τραγωδία και να αναστοχαστούμε τις ευθύνες και την εθνική αξιοπρέπεια.
Comments