By 
Μεγάλη απόδραση (Grosse Freiheit, Αυστρία, Γερμανία, 2021, 116΄)
★★★½☆
● σκηνοθεσία: Σεμπάστιαν Μάιζε
● ηθοποιοί: Φραντς Ρογκόφσκι, Γκέοργκ Φρίντριχ, Αντον φον Λούκε
Ο Χανς είναι κατ’ επανάληψη εγκληματίας. Το έγκλημά του, ότι είναι ομοφυλόφιλος, ποινικό αδίκημα σύμφωνα με την παράγραφο 175 του γερμανικού νόμου. Ο Χανς μπαινοβγαίνει στη φυλακή. Μία φορά πριν από τον πόλεμο. Στη διάρκειά του μπαίνει σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Η απελευθέρωση δεν σημαίνει το ίδιο για εκείνον: από το στρατόπεδο μεταφέρεται ξανά στη φυλακή για το υπόλοιπο της ποινής του. Και πάλι το 1957. Και πάλι το 1968. Σε κάθε του εγκλεισμό συναντά τον βαρυποινίτη Βίκτορ: η επαφή των δυο ανδρών, που ξεκινά με αποστροφή και ομοφοβία, εξελίσσεται, με τα χρόνια, στη μόνη σταθερά στη ζωή του Χανς, μια ζωή που δεν μπορεί να ζήσει όπως θα ήθελε, ελεύθερα.
Δέκα χρόνια μετά το «Still Life», ο Aυστριακός Μάιζε επιστρέφει στο σινεμά μ’ ένα πολύπλοκο, ευαίσθητων ισορροπιών δράμα και τιμάται στο Φεστιβάλ Κανών, ενώ η ταινία είναι η πρόταση της Αυστρίας για το Διεθνές Οσκαρ αλλά και για το βραβείο Lux του Ευρωκοινοβουλίου.
Μ’ έναν αμφίσημο, κυνικό τίτλο, το φιλμ ξετυλίγεται σε τρεις χρόνους, με τη φωτογραφία της Κριστέλ Φουρνιέ (του «Girlhood» της Σελίν Σιαμά) να δίνει ζεστασιά κι ανθρώπινη υφή στο προοδευτικό σκοτάδι της ιστορίας. Δυο άντρες, ανάμεσα σε πολλούς, μαθαίνουν από ανάγκη να μοιράζονται την ευάλωτη, τραυματισμένη πλευρά τους, σ’ ένα σενάριο που δεν φοβάται τον αισθησιασμό, ούτε την επικριτικότητα, αλλά πάνω απ’ όλα εξερευνά την ανελεύθερη ψυχή. Η συγκλονιστική, απάνθρωπη αδικία (η παράγραφος 175 καταργήθηκε στη Γερμανία το 1969, αλλά χρειάστηκε δυο ακόμα δεκαετίες για ν’ απαλειφθεί στην πραγματικότητα), αντιμετωπίζεται πρακτικά, ρεαλιστικά από τον Μάιζε, χωρίς συναισθηματικούς εκβιασμούς. Οι ερωτικές εικόνες –εκπληκτικά super 8 στην αρχή, κλεφτές ματιές της αστυνομίας στις ανδρικές τουαλέτες της εποχής, αλλά κι όλα τα βιώματα του Χανς στη φυλακή– φέρουν έναν ηδονισμό που θυμίζει Φασμπίντερ, μάλλον ακριβώς για να τονιστεί η ένταση που συνεπάγεται η παρανομία τους. Είναι, ωστόσο, οι ερμηνείες των δυο πρωταγωνιστών, του Γκέοργκ Φρίντριχ ως Βίκτορ με τις ανεπαίσθητες και τόσο ουσιαστικές μεταβολές στο ύφος και τις κινήσεις του, αλλά κυρίως του Φραντς Ρογκόφσκι στον ρόλο του Φραντς, που σε δυο ώρες, με εκπληκτική αυτοσυγκράτηση, περνά από τον τρόμο στην τρυφερότητα, την απάθεια, την απόγνωση, την αποδοχή, που δίνουν στην ταινία βάθος, δύναμη και σπαρακτική πειστικότητα.
Η «Μεγάλη απόδραση» δεν κάνει μια αποφασιστική πολιτική δήλωση κι εκεί, ίσως, βρίσκεται κι η μόνη αδυναμία της. Είναι, όμως, περισσότερο, μια αριστοτεχνικά γραμμένη και σκηνοθετημένη ιστορία για τους απρόσμενους συμμάχους της ζωής, τις ατομικές επιλογές, το βάρος, τελικά, που μπορεί να προκαλεί η αγάπη και η ελευθερία σε όποιον, καταχρηστικά, βίαια, μακροχρόνια, τη στερήθηκε.
► ΑΣΤΥ
Το σκαρί (Luzzu, Μάλτα, 2021, 94΄)
★★½☆☆
● σκηνοθεσία: Αλεξ Καμιλέρι
● ηθοποιοί: Τζέσμαρκ Σικλούνα, Μικέλα Φαρούτζια
Ο Τζέσμαρκ είναι ψαράς – όπως οι φίλοι του, ο πατέρας του, ο παππούς του. Η βάρκα του, η παραδοσιακή «luzzu», μπάζει νερά και δεν μπορεί να φέρνει την ψαριά που χρειάζεται, ακριβώς τη στιγμή που, με την όμορφη γυναίκα του, μαθαίνουν ότι το μωρό τους χρειάζεται ειδική φροντίδα. Αντιμέτωπος με την ανάγκη, την ευθύνη αλλά και τις πατροπαράδοτες απαιτήσεις του ανδρισμού, ο Τζες θα τολμήσει να κοιτάξει από τη «σκοτεινή» πλευρά και να συνεργαστεί με την τοπική μαφία των ιχθυεμπόρων.
Το παρελθόν συγκρούεται με το παρόν στο ντεμπούτο του Αλεξ Καμιλέρι, μια ζεστή, πικρή, ολοζώντανη καταγραφή της σύγχρονης Μάλτας, των ανθρώπων και της ιστορίας της, στον απόηχο του νεορεαλισμού. Από τους θαυμαστούς ερασιτέχνες ηθοποιούς, ο πρωταγωνιστής Τζέσμαρκ Σικλούνα ξεχωρίζει τόσο για την ερμηνεία όσο και για τον μαγνητισμό του στην οθόνη – καθόλου παράξενο που τιμήθηκε με το βραβείο ανδρικού ρόλου στο Σάντανς. Το σενάριο και η θεματική του ακολουθούν το κλισέ χωρίς να ξεστρατίζουν στιγμή, τόσο οι ανθρώπινες δυναμικές όσο και η πορεία της ιστορίας (μ’ ένα, ομολογουμένως, απελευθερωτικό φινάλε) δεν ξεπερνούν το προβλέψιμο, ωστόσο το φιλμ του έχει γοητεία και μια αλήθεια κρυμμένη στα δίχτυα των βιοπαλαιστών ηρώων του και του θαρραλέου κόσμου τους.
► ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΤΗΣΙΩΝ, ΑΝΔΟΡΑ, ΑΣΤΟΡ, ΔΙΑΝΑ, ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ
«Μια χαρούμενη οικογένεια 2» (Monster Family 2, Γερμανία, Ην. Βασίλειο, 2021, 103΄)
★★☆☆☆
● σκηνοθεσία: Χόλγκερ Τάπε
● με τις φωνές των: Φοίβου Ριμένα, Ελενας Δελακούρα, Στεφανίας Φιλιάδη
Για δεύτερη φορά, η οικογένεια Γουίσμποουν αναγκάζεται να μεταμορφωθεί στα εμβληματικά τέρατα: η Μπάμπα Γιάγκα πέφτει στα χέρια της Μίλα Σταρ και κινδυνεύει. Ετσι, ο μπαμπάς Φρανκενστάιν, η μαμά Βαμπίρ, η κόρη Μούμια και ο μικρός Λυκάνθρωπος φτιάχνουν βαλίτσες για ένα ταξίδι στον κόσμο κι αναλαμβάνουν δράση. Σίκουελ της πρώτης μας γνωριμίας με τη… χαρούμενη οικογένεια του 2017, που μας κάνει ακόμα λιγότερο χαρούμενους. Οι ήρωες που είναι ήδη γνωστοί από την πρώτη ταινία χάνουν το στοιχείο της διασκεδαστικής έκπληξης, το θέμα της «διαφορετικότητας» είναι δεδομένο άρα δεν του γίνεται αναφορά και το μόνο που μένει είναι μια χιονοστιβάδα δράσης χωρίς κλιμάκωση. Η ταινία προβάλλεται μόνο μεταγλωττισμένη στα ελληνικά.
«Moonfall: η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού» (Moonfall, ΗΠΑ, 2022, 120΄)
● σκηνοθεσία: Ρόλαντ Εμεριχ
● ηθοποιοί: Χάλι Μπέρι, Πάτρικ Γουίλσον, Τζον Μπράντλεϊ, Μάικλ Πένια
Για κάποιον μυστηριώδη λόγο, η σελήνη βγαίνει από την τροχιά της κι απειλεί την ίδια την ύπαρξη της Γης. Η Τζο Φάουλερ, πρώην αστροναύτης της NASA, ξέρει τον τρόπο να σώσει την ανθρωπότητα, όμως οι μόνοι που την εμπιστεύονται είναι ένας παλιός της συνάδελφος κι ένας… συνωμοσιολόγος. Οι τρεις τους θα ξεκινήσουν το διαστημικό ταξίδι που θ’ αποδείξει όχι μόνο ότι η Τζο έχει δίκιο, αλλά κι ότι το φεγγάρι δεν είναι έτσι όπως νομίζουμε. Ο… περιπετειολόγος Ρόλαντ Εμεριχ («Independence Day», «Godzilla», «The Day After Tomorrow») εξερευνά νέα πεδία δράσης, αυτή τη φορά με μια γυναίκα στο τιμόνι.
Comments