Καλοκαίρι 2025: Η κυβέρνηση υπόσχεται ελέγχους στις παραλίες αλλά η πραγματικότητα λέει άλλα… MyCoast και «συγχωροχάρτια»

Για ακόμη ένα καλοκαίρι, η κυβέρνηση εξαγγέλλει αυστηρούς ελέγχους στις παραλίες, μιλά για τάξη στους αιγιαλούς και υπόσχεται την προστασία του δημόσιου χώρου και της φυσικής κληρονομιάς. Ωστόσο, οι πράξεις διαψεύδουν συστηματικά τα λόγια, θυμίζοντας πως η καλοκαιρινή ρητορική δεν συνοδεύεται από σταθερή πολιτική βούληση, αλλά μάλλον από εργαλεία εντυπώσεων και νομοθετικές παρακάμψεις.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το φιάσκο της εφαρμογής MyCoast. Μια πλατφόρμα που παρουσιάστηκε ως το νέο «όπλο» των πολιτών ενάντια στην αυθαιρεσία στις παραλίες, με σκοπό να καταγράφονται καταπατήσεις και παραβιάσεις. Η κυβέρνηση διαφήμισε με θέρμη τη λειτουργία της, επιβάλλοντας αρχικά πρόστιμα και επικαλούμενη τη «διαφάνεια» και την «προστασία του περιβάλλοντος».

Λίγες εβδομάδες αργότερα, όμως, όλα αναιρούνται με τροπολογία: τα πρόστιμα αναστέλλονται, οι παρανομίες νομιμοποιούνται και οι δήμοι αποκτούν τη δυνατότητα να εκμισθώσουν και πάλι τα αυθαίρετα καταπατημένα τμήματα παραλιών, υποτίθεται με κάποια τυπική διαδικασία περιβαλλοντικής συμμόρφωσης. Στην πράξη, η εφαρμογή ακυρώθηκε από το ίδιο το κράτος που την καθιέρωσε — με το MyCoast να καταλήγει περισσότερο ένα επικοινωνιακό εργαλείο, παρά ουσιαστικό μέσο εποπτείας.

Παράλληλα, με άλλη νομοθετική παρέμβαση του Υπουργείου Οικονομικών, δίνονται συνεχείς παρατάσεις και «τελευταίες ευκαιρίες» στους δήμους για να νομιμοποιήσουν αυθαίρετες κατασκευές σε αιγιαλούς, όπως προβλήτες, μπασμένους χώρους και τραπεζοκαθίσματα δίπλα στο κύμα. Ακόμη και εκεί όπου επιβλήθηκαν πρόστιμα, όπως στη Μαγνησία, η τροπολογία αναστέλλει τις κυρώσεις εφόσον ξεκινήσει η διαδικασία νομιμοποίησης. Το μήνυμα είναι σαφές: η παρανομία όχι μόνο γίνεται ανεκτή, αλλά επιβραβεύεται, εφόσον δημιουργεί έσοδα ή έχει πολιτικό κόστος η αντιμετώπισή της.

Έτσι, η κυβέρνηση εμφανίζεται να χειροκροτεί τους ελέγχους που καταργεί, να επιβραβεύει τη νομιμότητα που αναστέλλει και να διαφημίζει την προστασία του δημόσιου χώρου που εμπορευματοποιεί. Η επικοινωνία κυριαρχεί έναντι της ουσίας και η ευθύνη μετατίθεται συνεχώς: στους πολίτες, στους δήμους, στους τοπικούς φορείς — σε όλους, εκτός από εκείνους που θεσπίζουν και καταργούν νόμους κατά βούληση.

Εν τέλει, οι ίδιες παραλίες που υποτίθεται ότι προστατεύονται, καταλήγουν κάθε χρόνο να παραδίδονται σε νέα συμβόλαια, «τυφλές» νομιμοποιήσεις και διαφημισμένες εφαρμογές που δεν έχουν αντίκρισμα στην πράξη. Και οι πολίτες, για ακόμη ένα καλοκαίρι, καλούνται να παλέψουν μόνοι για ελεύθερη πρόσβαση σε αυτό που υποτίθεται πως ανήκει σε όλους: τον αιγιαλό.