ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑ – (για την ΝΑΤΑΣΣΑ ΜΕΡΤΙΚΑ)

Κείμενο: Γρηγόρης Κλαδούχος

Σπάνια η φυσική απώλεια κάποιου συντοπίτης μας κινητοποιεί τόσες σκέψεις, λόγους και γραφές οδύνης. Αυτό το ανατρέπει η απροσδόκητη φυσική απουσία της Νατάσσας Μερτίκα. Ένα πρόσωπο με φως, αναφορά στην Ελληνική και τοπική πραγματικότητα. Δεν θα μας απασχολήσει ο ιστορικός της δρόμος, τα βασανιστήρια από την χούντα, την μαρτυρία της στην Ευρώπη για τα βάρβαρα βιώματα δικά της και των Ελλήνων.

Η Νατάσσα διέτρεξε βίο, που τον διακρίνει η αυστηρή προσήλωση σε αξίες, σε μαχητικότητα. Με την τόλμη της αισιοδοξίας, βρέθηκε έξω από το διαρκές κοινωνικό -ψυχικό λοκντάουν παραίτησης και επιφυλακτικότητας. Να πούμε, όμως, και ότι, όπως συμβαίνει στο γόητρο ενός συμβόλου σε μικρές κοινωνίες, με την ψυχική ευστάθεια τρόπου ζωής και ξένη από μικροπρέπειες κινούσε σε κάποιους και ανταγωνισμό ή απόρριψη.

Η ανεξάντλητη ζωτικότητα και αυθορμησία, η συγκατάβαση και ετοιμότητα μετοχής στην αναζήτηση, στο νέο και δημιουργικό ήταν ο κανόνας. Μετά από αυτά που υπέστη, την οριακή απάνθρωπη εμπειρία, δεν γενίκευσε αντιθέσεις, δεν αινιγματοποίησε συνανθρώπους μέσα από εσωστρεφείς φοβικές υποχωρήσεις. Άλλοι εκμεταλλεύθηκαν οδυνηρά ή αντιστασιακά βιώματα. Η ζωή της Νατάσσας δεν ήταν αναμονή ανταπόδοσης, ούτε κατάθεση υπεροπτικής μαρτυρίας. Περιόρισε τον αγώνα της μέσα στην κοινωνία. Στην κυριαρχία της δύναμης επί του δικαιώματος και επί του άλλου, αντέτεινε την σημαντικότητα των σχέσεων, την ανοιχτότητα. ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΠΑΝΤΑ ΑΠΕΞΩ – ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΤΗΣ. Η στέρεη φιλοτιμία της φιλοξενίας και του δώρου.

Η τραυματική εμπειρία της δεν εξουσιάζει τον μετατραυματικό της χρόνο. Προσπέρασε τους προδότες της ανθρωπιάς. Ο πόνος, η μνήμη δεν έμειναν στατικά οδυνηρές αναμνήσεις, γίνονται δύναμη, αφετηρίες για αυτήν που έχει μάτια για το μέλλον. Παρεμβαίνει και προβάλλει ως το συνειδητό πρότυπο ενός σκοπού επιτυχίας κοινωνικής.

Στην απώλεια το μόνο γιατρικό είναι το μόνο αληθινό-ζωοποιό πένθος. Να ελευθερώσουμε όλα τα κρυμμένα στα σκοτεινά υπόγεια του εαυτού μας, να κατορθώσουμε αυτά που φανέρωσε αυτός που πενθούμε.

( – Η Νατάσσα έκανε πολλά και για όλους. Ανάμεσα στα πολλά που της χρωστώ: με καλούσε στα κοινοτικά συμβούλια, όταν ήταν πρόεδρος στο Κάτω Λουτρό. Τότε που πήρε πάνω της την ευθύνη του χωριού, έτρεξε για χρηματοδοτήσεις. Για την συμπαράστασή της και συνεργασία στα τοπικά πράγματα, ό,τι γνωριμίες είχε τις αξιοποίησε για την παράταξή μας το 2002. Την ευχαριστώ ιδιαίτερα, για αυτά που – μετά τον λόγο του Γιώργη Μισύρη – είπε στον επικήδειο για τον πατέρα μου).

—–

ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ – ΜΕ ΤΗΝ ΑΜΑΛΙΑ ΦΛΕΜΙΝΓΚ – ΠΟΥ ΠΛΑΙΣΙΩΝΕΙ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: «Όταν απέλασαν την Αμαλία στο Λονδίνο, κάποια στιγμή ήρθε και στη Στοκχόλμη, όπου φυσικά της κάναμε τιμητική εκδήλωση. Εκεί βγάλαμε μία φωτογραφία που δεν θα την αφήσω ποτέ να σκονιστεί ή να φθαρεί». (Ν. Μ.)